Mazda to słowo o dwóch znaczeniach: zdrobnienie (czy raczej przezwisko) nazwiska założyciela firmy Jyujiro Matsudy oraz imię starożytnego boga światła i ognia, Ahura Mazdy. Religia zoroartrystyczna jest w Japonii bardzo rozpowszechniona, a Ahura Mazda to jedno z bóstw tej właśnie religii. Słowo Mazda (Mazda w języku aweryjskim znaczy "mądry") zastosowanie znalazło po raz pierwszy jako zmieniona nazwa firmy Toyo Cork Togyo Ltd, która siedzibę miała w Hiroszimie.

         Założona w 1920 r. spółka produkowała obrabiarki. W 1931 r. zaczęto produkować małe, trójkołowe pojazdy dostawcze w Hiroszimie. Pierwsze prototypy aut osobowych zaczęły powstawać w 1940 r., ale wojna na długi czas przerwała działalność przemysłową firmy. Dopiero w 1958 roku zaczęto produkować samochody, najpierw ciężarowe. W roku 1959 wprowadzono do produkcji pierwszy, mały dwuosobowy samochód osobowy Mazda R360 Coupe, dlatego gdzieniegdzie podaje się za początek historii firmy rok 1959/60. W 1970 r. Mazdy zaczęły trafiać na rynek północnoamerykański, w 1967 r. do Europy. W 1984 r. zmieniono nazwę firmy z Toyo Kogyo na Mazda Motor Corporation. W sierpniu 1985 roku obchodzono uroczystość wyprodukowania 10-milionowego samochodu tej marki. Uruchomiono także produkcję niektórych modeli Mazdy na terenie USA. Większość modeli południowokoreańskiej firmy Kia powstała w oparciu o zespoły samochodów Mazda. W zakresie produkcji małych samochodów Mazda współpracuje z inną japońską firmą, Suzuki.

 
      Jako jedna z nielicznych firm, Mazda produkuje trzy typy silników: konwencjonalny silnik benzynowy, Diesel oraz silnik z obrotowym tłokiem. W 1961 roku firma Toyo Kogyo zakupiła licencję na silnik Wankla od niemieckiej firmy NSU i rozpoczęła intensywne prace nad doprowadzeniem do zastosowania go w seryjnych samochodach. Pierwszy model Mazdy z silnikiem Wankla nosił nazwę Cosmo i został wdrożony do produkcji w 1967 roku. Jednak większość oferowanych modeli napędzana jest tradycyjnymi silnikami spalinowymi. Mazda pracuje także nad innym źródłami zasilania, takimi jak silniki elektryczne i wodorowe. Produkuje seryjnie samochody napędzane silnikami elektrycznymi. Ponadto firma prowadzi szerokie badania w zakresie bezpieczeństwa i komfortu jazdy (np. system czterech kół skrętnych).